Steeds meer ondernemers overwegen te vertrekken uit Nederland, constateren ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland. Ging het vorig jaar nog om bijna een op de acht, inmiddels gaat het om bijna een op de vijf ondernemers.

Aanleiding is het ondernemingsklimaat in ons land, dat veel ondernemers het afgelopen jaar achteruit zagen gaan.

De cijfers komen naar voren uit een jaarlijkse peiling van het ondernemingsklimaat in Nederland, dat VNO-NCW en MKB-Nederland hebben uitgevoerd onder ruim 1.600 ondernemers.

Bijna de helft van hen ziet Nederland niet langer als een aantrekkelijk land om te ondernemen. Vorig jaar ging dat nog om 28 procent van de ondernemers.

Ondernemers lijken zich vooral zorgen te maken over het gebrek aan stabiliteit van de overheid. Zo heeft bijna 60 procent er geen vertrouwen in dat de verkiezingsuitslag zal leiden tot een stabiel. nieuw kabinet. Ondernemers maken zich verder zorgen over de toenemende regeldruk, het personeelstekort en belastingen.

Maar ook toenemende spanningen in Nederland en daarbuiten spelen een rol. Zo geven ruim zeven op de tien ondernemers aan de toenemende polarisatie in de samenleving te zien als een bedreiging voor het ondernemersklimaat. Vorig jaar ging dat nog om 67 procent.

Verder heeft ongeveer een kwart van de ondernemers inmiddels besloten niet meer te gaan investeren de komende twaalf maanden. VNO-NCW en MKB-Nederland zien de investeringen al langer teruglopen, iets waarover de organisaties vorige maand nog hun zorgen uitten in een brief aan de Tweede Kamer. "Investeringen van bedrijven zijn de motor onder ons verdienvermogen en juist die investeringen zien we stilvallen", schreven VNO-NCW en MKB-Nederland toen.

Nederland trekt minder kennis- en arbeidsmigranten

Tegelijkertijd wordt snel minder aantrekkelijk voor kennis- en arbeidsmigranten uit Europa, meldt marktonderzoeker Intelligence Group. Ons land is voor deze mensen steeds vaker tweede keus en ruim negen op de tien migranten overwegen niet eens om in Nederland te komen werken.

De volgens de onderzoekers "onaantrekkelijke" visie op arbeidsmigratie is een van de redenen dat Europese arbeids- en kennismigranten steeds minder vaak voor Nederland kiezen. "De politiek, huizenmarkt, malafide uitzenders en de steeds groter wordende intolerantie doen het imago van Nederland al decennia veel schade aan", somt directeur Geert-Jan Waasdorp op.

Nederland moet het volgens hem vooral hebben van bijvoorbeeld de regio's Amsterdam en Eindhoven en bedrijven als chipmachinemaker ASML en hotelboekingssite Booking.com.

Intelligence Group doet naar eigen zeggen sinds 2007 onderzoek naar waar Europese kennis- en arbeidsmigranten naartoe willen. In die jaren zag het er voor Nederland niet zo slecht uit als nu, stelt Waasdorp. "En dan is het Wilders-effect nog niet meegenomen, maar die impact zal groter zijn dan de impact van Fortuyn ruim twintig jaar geleden."

Verder wordt de concurrentie tussen Nederland en andere landen volgens de onderzoekers steeds groter. Polen hebben relatief het vaakst een voorkeur voor Nederland, 18 procent van de migranten uit dit land wil het liefst naar Nederland komen om te werken. Deze mensen hebben echter vaker een voorkeur voor Duitsland (45 procent) en Engeland (22 procent), aldus de onderzoekers, die een steekproef hielden onder meer dan 250.000 mensen in Europa.

Sommige mensen vinden dat Nederland migranten nodig heeft. Zo zei Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank (DNB), onlangs in het tv-programma Buitenhof dat kennismigranten van toegevoegde waarde zijn voor de Nederlandse economie. Topman Jeroen Tiel van de Nederlandse tak van uitzendconcern Randstad stelde dinsdag nog dat het "buiten kijf" staat dat we arbeidsmigranten nodig hebben. In vooral de techniek en de zorg is volgens hem grote krapte op de arbeidsmarkt en migranten zijn hard nodig om de uitdagingen aan te pakken.

LEES OOK: Arbeidsmarkt blijft zeer krap in Nederland: minder vacatures, maar ook minder werklozen